Mae Moc Lewis o Gwmann, Llywydd newydd Undeb Myfyrwyr Cymraeg Aberystwyth, yn edrych ’mlan i “lunio’r bennod nesaf” yn hanes Neuadd Pantycelyn.
Yn ogystal â chynnig llety en-suite newydd sbon ar gyfer hyd at 200 o fyfyrwyr mae’r neuadd hefyd yn gartref i UMCA, tîmau chwaraeon a gweithgareddau cymdeithasol Y Geltaidd, ac Aelwyd Pantycelyn.
“Mae ailagor Pantycelyn yn gam pwysig iawn i bawb yma ym Mhrifysgol Aberystwyth ac mae’r cyfleusterau yn y neuadd newydd yn wych”, meddai Moc Lewis.
“Fel llais y myfyrwyr, mae’n bwysig i ni fod swyddfa UMCA yma yn y Neuadd fel ein bod yn rhan o’i bywyd dyddiol ac yn cefnogi’r gymuned bwysig hon.
“Rydym yn ymwybodol iawn o gyfraniad anhygoel y Neuadd dros y degawdau; ein tro ni yw hi nawr i lunio’r bennod nesaf, ac mae heddiw yn ddechrau cyffrous i’r bennod honno yn hanes Pantycelyn.”
‘Adeilad eiconig’
Yn ogystal â buddsoddiad gan y Brifysgol ei hun, derbyniodd y prosiect £5m gan raglen Addysg ac Ysgolion Llywodraeth Cymru.
Wrth agor y Neuadd yn swyddogol dywedodd y Gweinidog Addysg, Kirsty Williams ei bod hi’n edrych ymlaen at weld y neuadd yn gartref i fyfyrwyr Cymraeg am flynyddoedd lawer i ddod
“Mae Pantycelyn, a chymuned ehangach Aberystwyth, yn bwysig wrth feithrin y defnydd o’r Gymraeg”, meddai.
Cefndir
Agorwyd Pantycelyn am y tro cyntaf yn 1951 fel neuadd i fechgyn, a daeth yn Neuadd Gymraeg yn 1974.
Fe fu’r neuadd yn gartref i’r hanesydd blaenllaw ac awdur Hanes Cymru, y diweddar Dr John Davies, a fu’n warden yno rhwng 1974 a 1992.
Yn wreiddiol, cyhoeddodd Prifysgol Aberystwyth ei bod yn bwriadu cau Neuadd Pantycelyn a symud y myfyrwyr Cymraeg i lety newydd Fferm Penglais.
Fe fu protestio mawr gan UMCA a Chymdeithas yr Iaith am hynny, ac arweiniodd hyn at dro pedol.