![](https://360.scdn8.secure.raxcdn.com/ased/sites/9/2020/06/99A6E58B-1A30-4F0D-B9C6-640x396.jpeg?0)
Bu farw Gwilym Price yn ei gartref yng Nghwmann ddoe ar ddiwrnod ei ben-blwydd yn 90 oed.
Mae ei enw’n gyfarwydd fel perchennog siop gelfi a llestri adnabyddus yn Stryd y Coleg, Llanbed ac ar gwmni trefnwyr angladdau parchus yn lleol.
Roedd yn ddyn teulu hoffus, yn ddyn busnes craff, yn ŵr bonheddig ac yn gefnogwr brwd i bopeth lleol. Ond beth oedd ei gysylltiad ag Eirwyn Pontshân a Vera Lynn?
Ganwyd Gwilym yn Ffarmers ond bu farw ei dad pan oedd Gwilym yn dair oed. Roedd Gwilym a’i ddau frawd John a Tomi wedi gorfod sefyll ar eu traed eu hunain felly o oedran ifanc iawn.
Cafodd Gwilym y profiad cyntaf o waith angladd pan oedd yn 16 oed. Ni fedrodd barhau â’i addysg oherwydd doedd dim arian i hynny. Bu’n cydweithio yn gyntaf fel saer gyda D J Davies yn Llanbed ond gwnaeth ei brentisiaeth gyda Tomos John o Lanybydder.
Ond ar ôl dwy flynedd o fwrw prentisiaeth, cafodd alwad i’r Lluoedd Arfog ac ymuno â’r Awyrlu. Danfonwyd Gwilym i Berlin fel rhan o’r awyrgludiad enwog, y Berlin Airlift yn 1948.
![](https://clonc.360.cymru/ased/sites/9/2020/06/49372D13-5D59-40FD-B1FD-308x488.jpeg)
Wedi dychwelyd i Lanbed yn 1950, ailgydiodd yn ei grefft. Roedd ganddo weithdy tu ôl Neuadd y Dref, cyn dechrau rhentu siop yn Stryd y Coleg gan Arthur Rickets. Ond bu farw’r perchennog mewn tân yn yr adeilad yn 1980, a wedi hynny ailadeiladwyd y lle yn siop foethus iawn a welwn heddiw.
Mae Cerdin ac Angharad, dau o’r pedwar plentyn wedi gweithio yn y cwmni gyda Gwilym a Phyllis ers blynyddoedd ac yn y flwyddyn 2000 yr agorwyd capel gorffwys ganddynt yn Stryd y Bont.
Y dyfyniad sydd ar glawr llyfr “Teulu’r Gymwynas Olaf” a gyhoeddwyd yn 2017 yw “Mae delio â’r meirw yn ffordd o fyw i ni…” a phan mae galar yn ein bwrw, rydym i gyd yn dibynnu ar wasanaeth graenus trefnwr angladdau. Mae Gwilym Price a’i deulu felly wedi cyffwrdd bywydau pawb yn yr ardal hon ac yn gefnogaeth i lawer wrth golli anwyliaid.
Gwelwyd proffesiynoldeb Gwilym, Cerdin a’r teulu mewn cyfres ar S4C o’r enw “Traed Lan” yn 2016, ac roedd Gwilym yn ymfalchio yn y ffaith bod plant Cerdin hefyd yn enwedig Rhys a Rhodri yn parhau i weithio yn y cwmni.
Adlewyrchai proffesiynoldeb y cwmni yn y ffaith eu bod yn llwyddo i drefnu angladdau o broffil uchel. Cwmni Gwilym Price ei Fab a’i Ferched oedd yn gyfrifol am angladd Gwynfor Evans a Caio Evans.
![](https://clonc.360.cymru/ased/sites/9/2020/06/B2B34CD5-4468-4470-919A-640x397.jpeg)
Dros y blynyddoedd roedd cyfraniad Gwilym Price yn enfawr i’r fro. Bu’n Ynad Heddwch, yn gynghorwr ac yn Gadeirydd y Siambr Fasnach. Roedd yn un o aelodau gwreiddiol Côr Meibion Cwmann a’r cylch ac roedd yn aelod gweithgar iawn o’r Lleng Brydeinig. Gwilym oedd yr un a ddarllenai wrth y gofgolofn yng Nghwmann bob blwyddyn ar Sul y Cofio. Roedd yn aelod ffyddlon o Gapel Bethel Parc-y-rhos ac yn ymddiredolwr.
Mae Gwilym a’r cwmni wedi cyfrannu cadair eisteddfodol ar sawl achlysur gan gynnwys Eisteddfod Genedlaethol 1984, Eisteddfod CFfI Cymru 1986 ac Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd 1999.
![](https://clonc.360.cymru/ased/sites/9/2020/06/18952EA1-F16A-43AC-A6A6-640x480.jpeg)
Roedd Gwilym yn dipyn o gymeriad, yn berson caredig iawn, yn meddwl y byd o gyrhaeddiadau aelodau’r teulu, yn trysori traddodiadau a’i wreiddiau ac yn dymuno’r gorau o hyd i bobl leol a mudiadau’r fro.
Eirwyn Pontshân – Roedd Gwilym ac Eirwyn Pontshân yn dipyn o ffrindiau. Roedd y ddau yn seiri coed ac yn drefnwyr angladdau ac wedi bwrw eu prentisiaethau yr un pryd yn Llanybydder.
Vera Lynn – Roedd Gwilym wrth ei fodd yn adrodd y stori ei fod wedi canu gyda Vera Lynn. Mewn cyngerdd yn King’s Lynn tra’r oedd yn yr Awyrlu, fe ddechreuodd Gwilym a dau arall ganu ‘We’ll meet again’ yn y gynulleidfa ac fe wnaeth Vera Lynn eu gwahodd nhw i’r llwyfan ati!
Cyn cyfnod y cloi mawr hwn, roedd Gwilym dal i fynychu’r siop yn ddyddiol wedi ei wisgo’n drwsiadus bob tro. Roedd yn mwynhau cwrdd â phawb yn y siop ac ar y stryd am sgwrs hyd y diwedd. Bydd y siop, y cartref, y capel a sawl lle arall yn rhyfedd iawn hebddo. Ond yn yr wythnosau diwethaf, gwaethygodd ei iechyd a bu gofal y teulu drosto yn fawr.
Cydymdeimlir yn ddiffuant â Phyllis ei wraig, Cerdin, Annwyl, Angharad ac Eleri y plant a’u teuluoedd.